قطارموج یاموج رونده

ازاتصال چند تپ متوالی و انتشار آن ها قطارموج یا موج رونده به وجودمی آید. مثلا هرگاه به یك طناب كشیده شده چند ضربه متوالی بزنیم، در طول آن قطار موج ایجاد می شود. یا اگر ضربات آرام و متوالی به سطح آب بزنیم، در سطح آن امواج رونده به وجودمی آید.

موج سینوسی

اگر یک جزء از محیط كشسانی كه درحال تعادل است را با حركت هماهنگ ساده به نوسان درآوریم، با نوسان آن جزء تپ های متوالی در محیط تولید می شوند كه به دنبال یكدیگر در محیط منتشر شده است. در این حالت می گوییم در محیط ((موج)) تولید و منتشرشده است. این موج راموج سینوسی می نامیم.

چشمه موج

چشمه موج، نوسانگری است كه می تواند با بسامد و دامنه ثابتی، حركت نوسانی ساده انجام دهد. دیاپازون یكی از وسیله هایی است كه به عنوان چشمه موج در آزمایش هابه كاربرده می شود. این وسیله یك تیغه یو (U) شكل است كه دسته ای به آن متصل است و اگرضربه ای به یكی ازشاخه های آن بزنیم، هر دو شاخه به نوسان درمی آیند.

بسامد موج

ضمن انتشار موج در یک محیط كشسان ذره های محیط  با بسامد چشمه موج به نوسان واداشته می شوند. این بسامد را بسامد موج می نامند.

سرعت انتشار موج

سرعت انتشار موج در یک محیط به مشخصات فیزیكی مثل جنس محیط، دمای محیط، فشار محیط و...بستگی دارد. اما به شرایط فیزیكی چشمه موج بسامد، دامنه و...بستگی ندارد. سرعت انتشار امواج در جامدات بیشتر از مایعات و در مایعات بیشتر از گازها است.

جالب است بدانید که
1.  سرعت انتشار موج مكانیكی در یک محیط همگن (یكنواخت) در تمام جهت ها برابر و مقداری ثابت است.
2.  جابه جایی موج در محیط همگن از رابطه ی x= vt   به دست می آید.
3. سرعت انتشار موج مكانیكی در یك محیط به ویژگی های فیزیكی محیط (جنس، دما و . . . ) بستگی دارد.
4. سرعت انتشار موج مكانیكی  به شرایط فیزیكی چشمه موج ( بسامد، دامنه، شكل موج و انرژی آن ) بستگی ندارد.

مرکز یادگیری سایت تبیان